Lượng bùn thải ở các đô thị của nước ta ngày càng tăng nhưng cơ chế quản lý, phân loại bùn thải còn chưa hiệu quả. Bên cạnh đó, việc lựa chọn công nghệ phù hợp, đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ thuật để vừa bảo vệ môi trường, vừa có hiệu quả kinh tế còn bỏ ngỏ. Việc xả thải bùn trực tiếp ra môi trường không chỉ gây ô nhiễm mà còn lãng phí đi một nguồn tài nguyên có thể tận dụng được cho các mục đích khác nhau. Vậy loại bùn thải nào có thể tái chế?
Quy định nhà nước đối với việc tái chế bùn thải
Đối với bùn thải của cơ sở sau khi đã được phân định, phân loại. Không phải là chất thải nguy hại và được xác định là chất thải công nghiệp thông thường. Thì công ty có thể tái sử dụng chất thải này. Hoặc chuyển giao cho đơn vị có chức năng khác để xử lý theo đúng quy định tại Điều 30 Nghị định số 38/2015/NĐ-CP. Được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 13 Điều 3 Nghị định số 40/2019/NĐ-CP ngày 13/5/2019 của Chính phủ sửa đổi. Bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường.
Có phải loại bùn thải nào cũng tái chế được?
Bùn thải của cơ sở sau khi đã được phân định, phân loại, không phải là chất thải nguy hại. Và được xác định là chất thải công nghiệp thông thường thì công ty có thể tái sử dụng chất thải này hoặc chuyển giao cho đơn vị có chức năng khác để xử lý.
Có 6 loại bùn thải thường phát sinh trong quá trình xử lý nước thải là:
- Bùn thải trong hệ thống thoát nước thải sinh hoạt đô thị
- Bùn thải từ hệ thống thoát nước thải công nghiệp
- Bùn thải từ các hoạt động nạo vét kênh rạch định kỳ
- Bùn thải từ bể tự hoại (bùn hầm cầu), bùn thải từ các trạm/nhà máy xử lý nước cấp
- Bùn thải từ các công trình xây dựng.
Tuy vậy, không phải tất cả các bùn thải này đều được xử lý theo quy chuẩn kỹ thuật đã được ban hành.
Loại bùn thải nào được tái chế?
Tái chế bùn thải dùng cho nuôi cấy vi sinh tại các hệ thống xử lý nước thải mới xây dựng
Các xí nghiệp, doanh nghiệp, nhà máy, công ty… cần tìm một đơn vị thu gom, xử lý bùn thải vi sinh phát sinh trong quá trình hoạt động sản xuất. Hay quá trình xử lý nước thải một cách tốt nhất, hiệu quả và tiết kiệm chi phí tối đa.
Quy trình bùn hoạt tính là quy trình xử lý nước thải sinh hoạt và nước thải công nghiệp. Sử dụng không khí và sinh khối sinh học gồm vi khuẩn và động vật nguyên sinh để loại bỏ chất thải ra khỏi nước thải. Nhờ sinh khối vi sinh vật trong bùn hoạt tính.
Người ta dùng bùn vi sinh để làm ” chất xúc tác – chất nền ” trong các hệ thống xử lý sinh học chất thải. Tức là nhờ hệ vi sinh vật trong đó dùng chất ô nhiễm trong nước thải, rác thải làm thức ăn. Thông qua đó sẽ phân giải các chất ô nhiễm đó về dạng đơn giản hơn, ít ô nhiễm môi trường hơn.
Tái sử dụng bùn thải chứa kim loại nặng để sản xuất gạch không nung
Lượng bùn thải hàng năm không ngừng gia tăng do quá trình đô thị hóa và CNH. Hầu hết các kim loại nặng nguy hại ( Zn, Pb, Cr, Ni, Hg, Cd, Sn và Va) đều được tìm thấy trong bùn thải với hàm lượng tương đối cao, gấp nhiều lần giới hạn cho phép.
Khi thải bỏ tùy tiện bùn thải vào môi trường. Kim loại nặng sẽ dễ dàng phát tán sang môi trường đất, nước mặt và nước ngầm. Đây là mối nguy hiểm tiềm tàng đối với sức khỏe của con người cũng như hệ sinh thái tự nhiên.
Kim loại nặng thường tồn tại trong bùn dưới 5 dạng : dạng ion, dạng liên kết cacbonate; dạng liên kết trong hoặc lớp phủ bên ngoài khối rắn với sắt oxyt và mangan oxyt; dạng liên kết trong các phức chất hữu cơ; dạng trơ, bền, giữ trong cấu trúc các hạt khoáng, không bị giải phóng trong điều kiện tự nhiên.
Việc sử dụng xi măng cố định bùn thải là một giải pháp được áp dụng phổ biến trong thời gian gần đây.
Tái chế bùn thải thoát nước thành phân hữu cơ
Bùn thải được lấy từ hồ Ba mẫu có hàm lượng chất hữu cơ:
Thông số | Giá trị |
CHC | 19,11% |
N tổng số | 0,38% |
P2O5 tổng số | 1,56% |
K2O tổng số | 1,27% |
pH | 7,38 |
Cu | 148,7 ppm |
Zn | 13,34 ppm |
Cd | 5,42 ppm |
Hàm lượng chất hữu cơ và hàm lượng các chất dinh dưỡng Nts, Pts và Kts trong các mẫu bùn thải đô thị đa số ở mức khá. Khi sử dụng làm phân bón (%CHC > 8%; Nts>0,3%, Pts>0,46%, Kts>0,24).
Bùn thải ủ kỵ khí với chế phẩm EM có hàm lượng các chất dinh dưỡng cao. Giá trị pH của phân bùn đƣợc sử dụng trong thí nghiệm trƣớc và sau khi ủ đều ổn định và ở mức trung tính. Hàm lượng CHC trước và sau khi ủ cao (đạt giá trị cao nhất là 24,96%. Ứng với mẫu PB1 sau khi ủ 30 ngày), phù hợp với định lượng bắt buộc trong phân bón của TT 36/2010/BNNPTNT.
Các mẫu rau thu hoạch đều là rau an toàn. Bởi hàm lượng các kim loại nặng (Cu, Zn, Cd, Pb) đều nằm trong giới hạn cho phép QCVN 8-2:2011/BYT.
Tái chế bùn thải từ nhà máy, KCN
Với bùn cống rãnh, bùn từ các nhà máy xử lý nước thải tập trung của KCN, nhà máy luyện kim, cơ khí, xử lý nước. Lại chứa nhiều kim loại nặng như chì, thuỷ ngân, nikel, crom, đồng, sắt…
Có thể dùng phương pháp sinh học để tách kim loại. Phần vô cơ chiếm 59-67% được sử dụng làm VLXD.
- Bùn từ nhà máy nước hoặc nhà máy phi mạ chứa nhiều sắt (hàm lượng sắt là 1.778-5.334mg/kg) . Nên được tận dụng làm bột màu hoặc sản xuất đinh.
- Loại bùn khó xử lý nhất là bùn chứa nhiều chất hữu cơ độc hại. Chẳng hạn như chất hữu cơ bền POBs từ nhà máy sản xuất hóa chất, nhựa.
Đối với loại bùn này phải dùng tới phương pháp trích ly hóa học: dùng dung môi để tách chất ô nhiễm, sau đó thu hồi dung môi cùng chất bẩn để xử lý.
Cơ sở sản xuất nên tự tái chế hay nhờ đơn vị chuyên môn tái chế bùn thải?
Chi phí xử lý bùn thải cao, chiếm tới 50% chi phí vận hành của toàn hệ thống. Nên hiện nay, bùn thải đang rơi vào hiện trạng thừa thu gom thiếu xử lý. Vì thế giải pháp mà hầu hết các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất chọn là nhờ đơn vị có chuyên môn để vận chuyển và xử lý bùn thải, tái chế bùn thải sẽ hiệu quả hơn.
Và một trong số ít địa chỉ vận chuyển & xử lý bùn thải uy tín tại Hà Nội đó chính là công ty Dịch Vụ Vệ Sinh và Môi Trường Số 1 Tại Hà Nội.
Hotline : 0963 31 31 81